19 Eylül, Türkiye’de kahraman gazilerimizi anmak ve onurlandırmak amacıyla kutlanan özel bir gündür. Bu önemli günün temeli, Sakarya Meydan Muharebesi’nin ardından yaşanan tarihi bir gelişmeye dayanır.
13 Eylül 1921’de kazanılan büyük Sakarya Zaferi’nin hemen ardından, 14/15 Eylül gecesi, Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa, Meclis’e gönderdikleri telgrafla, savaş alanındaki liderliği ve başarısından ötürü Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’ya "mareşal" rütbesi ile "gazi" unvanı verilmesini teklif ettiler.
Bu öneri, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 19 Eylül 1921 tarihinde kabul edildi. Böylece Mustafa Kemal Atatürk’e hem mareşal rütbesi hem de gazi unvanı verildi. Bu tarihi karar, sadece bir kişiyi değil, aynı zamanda Türk milletinin kahraman ordusunu da onurlandıran bir sembol olmuştur.
Bu anlamlı tarih, her yıl 19 Eylül Gaziler Günü olarak kutlanır.
Gaziler Günü, resmi bir törenle ve belirli kurallar çerçevesinde anılır. 24 Ağustos 2003 tarihli ve 25209 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik, bu günün nasıl kutlanacağını detaylı biçimde düzenlemiştir.
Törenlerin amacı; 18 Mart Şehitler Günü ve 19 Eylül Gaziler Günü’nü halkın ve kurumların katılımıyla, coşku ve saygı içinde anmaktır. Anma etkinliklerinde valiler, kaymakamlar, belediye başkanları, askeri yetkililer, emniyet ve eğitim temsilcileri görev alır.
İl ve ilçelerde, törenlerin hazırlanması için “anma komiteleri” oluşturulur. Bu komiteler törenin planlanmasından, programın uygulanmasına kadar tüm süreçten sorumludur. Türkiye Muharip Gaziler Derneği ve Türkiye Harp Malulü Şehit Dul ve Yetimleri Derneği gibi ilgili derneklerin temsilcileri de bu komitelerde yer alır.
Törenler; Ankara’da Anıtkabir ve Ulus’taki Atatürk Anıtı’nda, diğer illerde ise yerel Atatürk anıtlarında düzenlenir. İstiklal Marşı eşliğinde bayrak göndere çekilir, saygı duruşunda bulunulur ve anlamlı bir konuşma yapılır. Gaziler için çeşitli etkinlikler düzenlenir, konserler ve yarışmalarla günün anlamı pekiştirilir.
Çelenkler, Resmi Bayramlar Yönetmeliği esasına göre hazırlanır ve belirli bir protokol sırasıyla anıtlara sunulur. Bayrak, tören sırasında İstiklal Marşı eşliğinde göndere çekilir. Bando yoksa, marş ses sistemiyle yayınlanır.
Törenlerin yapıldığı gün boyunca kamu kurumları, özel kuruluşlar ve askeri birlikler; Türk Bayrağı ve Atatürk posterleriyle donatılır.
Anma komiteleri, programın özelliğine göre alt komiteler kurabilir. Bu komitelerde gaziler, şehit aileleri ve gönüllü vatandaşlar da görev alabilir.
Gaziler Günü, bu toprakların bağımsızlığı uğruna canı pahasına mücadele eden kahramanların hatırasını yaşatma günüdür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün şahsında tüm gazilerimize duyduğumuz minnettarlığın bir ifadesidir.
Türkçe